Είναι δυνατόν να επιτευχθεί τόσο δραματική μείωση του ποσοστού μετατροπής της τροφής μέχρι το 2025;Ναι, εάν προσδιορίσουμε τα αίτια που δεν επιτρέπουν στους χοίρους να φτάσουν τις δυνατότητες που έχει σε ορισμένες περιπτώσεις το γενετικό υλικό.

Μείωση κατά 0,01 του ποσοστού μετατρεψιμότητας της τροφής σημαίνει 1,4 εκατομμύρια τόνους επιπλέον διαθέσιμη τροφή παγκοσμίως. Ο κλάδος της χοιροτροφίας έχει ήδη κάνει μια σταδιακή γενετική βελτίωση με την πάροδο των ετών στα ποσοστά μετατρεψιμότητας της τροφής: 6:1, 4:1, 3:1, και τώρα 2,7:1.
Καθώς η γενετική συνεχίζει να προοδεύει, ο κλάδος της χοιροτροφίας θα μπορούσε να φτάσει σε μετατρεψιμότητα της τροφής 2:1 το συντομότερο το 2025. Σε παγκόσμιο πλαίσιο, αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσαμε να ταΐσουμε 5 εκατομμύρια περισσότερους χοίρους με την ίδια τροφή ή να κάνουμε το χοιρινό κρέας πιο οικονομικό, διασφαλίζοντας την διαθεσιμότητα του σε έναν συνεχώς αυξανόμενο ανθρώπινο πληθυσμό.
Μπορεί να είναι δύσκολη η πρόβλεψη αυτή με βάση την ισχύουσα κατάσταση του αυξημένου κόστους διατροφής και της πίεσης στην τιμή των χοιρινών που κρατούν τα κέρδη των παραγωγών σε χαμηλά επίπεδα. Οι χοιροτροφικές επιχειρήσεις είναι ήδη αποτελεσματικές, αλλά υπάρχουν ακόμα μεγάλα περιθώρια βελτίωσης στο συντελεστή μετατρεψιμότητας. Υπολογίζεται ότι οι παραγωγοί σήμερα χάνουν μέχρι και 40 πόντους από την μετατρεψιμότητα της τροφής μέσω πέντε εμποδίων, όπως υπογραμμίστηκε στο 29ο συμπόσιο της Alltech τον Μάιο.

1. Ιογενή προβλήματα : PRRS, γρίπη των χοίρων, mycoplasma hyopneumoniae καιPEDV
Μια πρόσφατη έρευνα εκτιμά ότι το PRRS κοστίζει στον κλάδο της χοιροτροφίας 664 εκατομμύρια δολάρια/έτος. Αυτό μεταφράζεται σε 1,8 εκατομμύρια δολάρια ημερησίως ή 114,71 δολάρια ανά χοιρομητέρα ετησίως. Η προηγούμενη οικονομική μελέτη το 2005 υπολόγισε τις απώλειες από το PRRS σε 560 εκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Σε άλλη μελέτη εκτιμήθηκε ότι ο κυκλοϊός τύπου 2 στους χοίρους κοστίζει στον κλάδο της χοιροτροφίας 3 με 4 δολάρια ανά χοίρο και σε εξαιρετικές περιπτώσεις μέχρι και 20 δολάρια ανά χοίρο λόγω αυξημένου βαθμού θνησιμότητας και μειωμένης απόδοσης στην ανάπτυξη των μολυσμένων χοίρων σε σχέση με τους χοίρους με καλύτερη κατάσταση υγείας.
Σε έρευνα που διεξήχθη στο πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, το mycoplasma hyopneumoniae και το PRRS κατατάσσονται στις τρεις πρώτες ασθένειες που αντιμετωπίζουν οι χοιροτροφικές επιχειρήσεις στις ΗΠΑ στους παχυνόμενους χοίρους. Τέλος, η επιδημική διάρροια των χοίρων (PEDV) είναι ένας ιός ο οποίος μπορεί συχνά να επηρεάσει τον βαθμό μετατρεψιμότητας της τροφής στους χοίρους. Η PEDV είναι ίσως η πιο σοβαρή ασθένεια σε νεογνά χοιρίδια στην Αμερική.

2. Τροφή : Μυκοτοξίνες, ανάλυση υπέρυθρης φασματογραφίας και ένζυμα.
Η αύξηση της αξιοποίησης της τροφής, η χρήση της υπέρυθρης φασματογραφίας (NIR) και οι χημικές αναλύσεις της τροφής συμβάλλουν σε μια προσέγγιση ακριβείας αναφορικά με τις διατροφικές ανάγκες των χοίρων και της μετατρεψιμότητας της τροφής. Τα ένζυμα επίσης επιτρέπουν την μείωση του επιπέδου των θρεπτικών συστατικών της χορηγούμενης τροφής συντηρώντας την μέγιστη απόδοση.
Επιπλέον, οι μυκοτοξίνες δημιουργούν εμπόδια στην βελτίωση της μετατρεψιμότητας της τροφής καθώς συνεχίζουν να πλήττουν την χοιροτροφία σε παγκόσμιο επίπεδο μειώνοντας την απόδοση και αυξάνοντας την αντίσταση σε ασθένειες που προκαλούνται μετά από εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Στην χοιροτροφία υπάρχει μεγάλη ευαισθησία στις μολυσμένες τροφές και η μείωση της κατανάλωσης τροφής είναι ένα κοινό σύμπτωμα των μυκοτοξικώσεων. Για χοιρομητέρες ξηράς περιόδου και γαλουχίας συμπτώματα όπως η καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος μειώνει την ικανότητα απορρόφησης θρεπτικών συστατικών από τον γαστρεντερικό σωλήνα και έτσι η μειωμένη χρήση των πρωτεϊνών στο σώμα είναι πιο κοινή. Η ζεαραλενόνη, μια συγκεκριμένη αιτία προβλημάτων στις εκτρεφόμενες χοιρομητέρες, μπορεί να έχει αντίκτυπο στις αποβολές και έναν αυξημένο αριθμό μη παραγωγικών χοιρομητέρων. Το κόστος της απώλειας της παραγωγικότητας έχει υπολογιστεί σε 4$ ανά χοιρομητέρα, ανά ημέρα της μη παραγωγικής χοιρομητέρας. Η ζεαραλενόνη, επίσης, ανήκει στην κατηγορία μυκοτοξινών που μεταφέρονται στο γάλα και μπορεί να επηρεάσουν το χοιρίδιο.

3. Εντερική υγεία: Salmonella, E. Coli, Campylobacter, Clostridium
Οι γαστρεντερικές προκλήσεις μπορούν επίσης να επηρεάσουν το συντελεστή μετατρεψιμότητας της τροφής και να συνεχίζουν να θέτουν σε κίνδυνο όχι μόνο την υγεία των ζώων αλλά και την ανθρώπινη υγεία. Μερικές παθογένειες δεν θέτουν σε κίνδυνο τα ζώα, αλλά την ασφάλεια των τροφίμων. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για μερικές παθογένειες που δεν επηρεάζουν την ανθρώπινη υγεία αλλά προκαλούν μειωμένη απόδοση ή αυξημένη θνησιμότητα στην παραγωγή χοιριδίων.
Είναι ώρα να καταλάβουμε την υγεία του εντέρου καλύτερα. Η χρήση αντιβιοτικών έχει ήδη αλλάξει, αλλά μπορούμε να προάγουμε συγκεκριμένα την ανάπτυξη και λειτουργία του εντέρου κατά την διάρκεια των διαφόρων καταστάσεων υγείας. Συνθέσεις σιτηρεσίων με στόχο την καλύτερη υγεία του εντέρου, η πυκνότητα και ο αερισμός των θαλάμων και η εκπαίδευση του προσωπικού είναι σημεία‐κλειδιά για τη βελτίωση της παραγωγικότητας.

4. Εξοπλισμός και εγκαταστάσεις
Η κατάλληλη ροή αέρα, ο έλεγχος της θερμοκρασίας και η σχεδίαση της μονάδας επίσης παίζουν ρόλο στην βελτίωση του συντελεστή μετατρεψιμότητας της τροφής, αυξάνοντας την απόδοση και μειώνοντας τις μολύνσεις του αναπνευστικού. Μονάδες που διαθέτουν φίλτρα έχουν βοηθήσει στην μείωση έκθεσης αερόβιων ασθενειών.
Πρόσφατες έρευνες του Πανεπιστημίου της Μινεσότα και της Αμερικάνικης κοινότητας βιολόγων/γεωπόνων ανέπτυξαν ένα ‘πράσινο’ χοιροστάσιο που βοηθά στην εξοικονόμηση ενέργειας τον χειμώνα λόγω της καλύτερης μόνωσης και του ελεγχόμενου περιβάλλοντος και μειώνει τις εκπομπές λόγω της ενσωμάτωσης των συστημάτων ψύξης. Οι ερευνητές βρήκαν ότι με το σχεδιασμό του ‘πράσινου’ χοιροστασίου οι χοίροι είχαν ένα ποσοστό 3 με 7% αύξηση στην ημερήσια αύξηση βάρους και ένα ποσοστό 5 με 10% βελτίωση στην μετατρεψιμότητα της τροφής.

5. Διαχείριση και προσωπικό
Προσωπικό κατάλληλα εκπαιδευμένο στη διαχείριση, που μπορεί να προσαρμόσει το τάισμα ανάλογα με τις συνθήκες αερισμού και θερμοκρασίας μπορεί να συμβάλλει στην οικονομικότητα. Βελτιστοποίηση στην ποιότητα του αέρα και της θερμοκρασίας έχει ένα συγκεκριμένο οικονομικό αντίκτυπο στην παραγωγή χοιρινών. Δεν θα έπρεπε ποτέ να υποτιμάται το αντίκτυπο που έχει η προσοχή στις λεπτομέρειες από το προσωπικό. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην χοιροτροφία είναι πολλές φορές ‘κρυμμένο’ κόστος λόγω του ότι στις εγκαταστάσεις συχνά αγνοούνται οι μηχανικές δυσλειτουργίες για αρκετά μετά την εκδήλωση τους.
Η θέσπιση χαμηλών στόχων που επιτυγχάνονται είναι προτιμότερη από την θέσπιση υψηλών στόχων που επιτυγχάνονται μόνο μερικώς. Η αύξηση της απόδοσης στην σύγχρονη χοιροτροφία είναι γεμάτη από καθημερινές προκλήσεις αλλά ανταμείβει την συνολική εργασία καθώς επίσης και τους εργαζόμενους εντός της διαδικασίας.

Συμπεράσματα
Η βάση του παραγωγικού δυναμικού των σύγχρονων χοίρων είναι η γενετική τους βελτίωση. Η πλήρης αξιοποίηση της γενετικής εξαρτάται από τον έλεγχο των ασθενειών, την ποιότητα και την ανάλυση των θρεπτικών συστατικών, την εντερική υγεία, την σχεδίαση του χοιροστασίου και την εκπαίδευση του προσωπικού.
Αν στόχος μας είναι μετατρεψιμότητα 2:1 πρέπει, τότε πρέπει να δούμε με ποιον τρόπο και με ποιες αποφάσεις θα μπορέσουμε να πετύχουμε αυτόν το στόχο.
Και προχωρώντας προς το στόχο του 2:1, ας σημειώσουμε ότι για μια ελληνική μονάδα 200 χοιρομητέρων σήμερα, βελτίωση έστω και κατά 0,1 του συντελεστή μετατρεψιμότητας σημαίνει καθαρό κέρδος πάνω από 10.000 Ευρώ το χρόνο για τον παραγωγό.

Πηγή: Aidan Connolly, αντιπρόεδρο, και Russell Gilliam, διευθυντή χοιροτροφικών επιχειρήσεων στις ΗΠΑ, Alltech, 15/08/2013